İstasyon
İstasyon
Yanlış karar oyunun gelişimini olumsuz etkiler.
Turnuvada, 90 dakika ve her hamlede 30 saniye eklemeli oyun temposu uygulanıyor. Yaşanmış bir olaydan yola çıkılarak oluşturulan senaryoda, beyaz taşlarla oynayan oyuncu e7’de bulunan piyonunu terfi etmek amacıyla e8 karesine dokundurarak elinde tutuyor. Sonra bu kareye terfi etmekten vazgeçerek d8’de bulunan at taşını alarak terfi hamlesini vezir olarak tamamlıyor. 49. d8V+. Siyah taşlarla oynayan oyuncu satranç saatini durdurarak hakeme başvuruyor. Hamlenin gelişimini anlatıyor. Rakibinin d8 karesine terfi edemeyeceğini, e7 piyonunun e8 karesine dokunduğunu bildirerek itiraz ediyor. Hakem itiraz haklı bularak e7 piyonunun e8 karesine dokunduktan sonra başka karede terfi edemeyeceğine karar veriyor. Beyaz taşlarla oynayan oyuncunun karşı çıkışı fayda etmiyor.Örnek olay, hakemin ‘dokunulan taş’ kural maddesini yanlış uygulaması üzerine geliştirilmiştir.
Hakemin uygulaması
Hakem, oyuncunun, piyon taşını önce e8 karesine dokunarak elinde tutmasını, sonra da 49. d8V+ hamlesini tamamlamasını hatalı bulması, aslında verdiği kararın hatalı olduğunu anlamasına yaramamıştı.
Uygulama
Kuralın anlatımına göre madde 4.6.1, piyonun terfi karesine yerleştirilmesi gerekli ve zorunlu değildir. Dolayısıyla piyonun terfi karesine dokunmasının, burada elde tutulmasının oyuncu için uygulamada bir anlamı yoktur. Piyon dokunulan taş niteliğinde olduğundan dolayı terfi edecektir, bu kaçınılmazdır. Ama o karede mi, başka karede mi? Buna bakacağız şimdi.
Hakemin kural maddelerinin anlam ve uygulamalarını birbirine karıştırdığını söyleyebiliriz. Piyonun terfi karesine dokunmasıyla terfi taşının terfi karesine dokunması aynı şey değildir. Hakem bu iki olayı birbirine karıştırmış olsa gerek. Dolayısıyla öncesinde piyonun son yatayda bir kareye dokunması o karede terfi edilmesi zorunluluğunu getirmiyor. Hamle, madde 4.7.3 uyarınca, terfi taşının ancak terfi karesine bırakılmasıyla gerçekleşecektir.
Terfi karesi istasyon mudur ki az sonra başka bir kare terfi için seçilebilsin?
Oyuncunun madde 4.6.3’e uygun biçimde at taşını geçerli bir hamle olarak almasıyla d8 artık terfi karesi olarak belirlenmiştir. Oyuncunun terfi hamlesini bu karede tamamlaması gerekecektir. Örnek olayın gelişimine göre oyuncunun, nitekim hamlesini vezir olarak tamamladığı anlaşılmaktadır.
Verilen yanlış karar oyunun gidişini olumsuz etkileyeceği gibi sonucu da olumsuz biçimde belirleyebilir. Önerim odur ki, kurallar metni birbirine benzeyen maddeler konusunda daha iyi incelenmeli, dikkatli düşünülerek hüküm oluşturulmalıdır.
“Terfi Karesi İstasyon Değildir!”
1 Ağustos 2019
IA&IO Tahsin AKTAR
Benzer Makaleler İlgili Kaynak
Terfi Tamamlandı mı? FIDE Satranç Kuralları (Madde Açıklamalı)
Yorumlar - Yorum Yaz
