Eğitim Anlayışı
Eğitim Anlayışı
Türkiye Satranç Federasyonu
Federasyonumuzun Kasım 2024’te başlayacak yeni dönemi için seçime katılacak başkan ve yönetim organlarında yer alacak adaylar henüz programlarını açıklamadı. Hem adaylıkları hem organlarda yer alacak olanlar hem de programları büyük bir merakla bekleniyor, bilsinler!
Benzer yazılarda federasyonun yeniden yapılanma süreciyle adaylardan ne beklendiği ve neleri nasıl yapacakları sorulmuştu. Bu süreçte eğitim üzerine de birkaç söz birikti. Yansıtmaya çalışılacak.
Federasyonun Eğitim Anlayışı
Eğitim sporun teknik ve başarım düzeyini yükseltmek için vazgeçilmezdir. Sporcu, antrenör ve hakemlerinin spor yaşamlarında yerlerini alabilmeleri için gerekli bilgi, beceri ve spor ahlakı edinmeleri sağlanır. Bu amaçla donanımlarını geliştirmelerine yardım etmeye yönelik öğretim programları izlenir. Federasyonumuzun eğitim anlayışında bu üç ana başlık bütünleşik olarak ele alınmalı ve uygulamada ortak bir politika oluşturulmalıdır.Bugün uygulanan programların sonuçlarının belli düzeyde iyi olduğu düşünülse de eğitim uygulamalarının ne kadar doğru ve yerinde olduğu çok söylenemez. Federasyonun uygulamalarında belli düzeyde iyi sonuçlar elde edebiliyor olması doğru ve istendik eğitim verildiği ve uygun yöntemlerin seçilmiş olduğunu gösteremez.
Uzun vadeli stratejik planlama ve yıllık iş planında federasyonun eğitim süreçlerini belirlenen hedefler doğrultusunda yürüttüğü görülebilmelidir. Bunlar düzenli biçimde ölçülüp izlenmelidir. Bu sağlandığında federasyonun başarım sorunları ve nedenleri belirlenmiş olur.
Eğitim programları dinamik bir yapı olduğu için günün koşulları, eğitim gereksinimleri, gelişen kural ve uygulamalar öne alındığında sıklıkla geliştirilebilir. Uygulanan eğitim programının günün değerleriyle uyuşmadığı öne sürülüyorsa, neyin uymadığı yönünde bir değerlendirme yapmanın gereği doğmuş demektir.
Sporcu eğitimi
Satranç öğrenen bireylerin sayısının artmasıyla satrancı spor olarak seçecek öğrenenlerin de artması kaçınılmazdır. Federasyonumuzun vizyonu ve hedefleri doğrultusunda elit sporcu yetiştirme yolunda adımlar atılmalı, sporcu eğitiminde günümüzün çağdaş öğretme ve öğrenme anlayışına uygun bir model benimsenmelidir.
- Sporcu eğitimlerine yönelik öğretim programları oluşturulmalı.
- Sporcuların öğrenme ve gelişim aşamaları izlenmeli, ülkemizdeki yetenekli sporcular keşfedilmeli.
- Yetenekleri keşfedilen sporculara özel eğitim programı uygulanmalı.
- ‘Ulusal Sporcu Havuzu’ ve ‘Altyapı Sistemi’ kavramları yeniden tanımlanmalı. Ölçütleri, nitelik ve nicelikleri yeniden belirlenerek sporcular bu doğrultuda eğitilmeli.
- Ulusal sporcu havuzu ve altyapı sporcuları kamp ve yarışma etkinlikleri sırasında izlenmeli. Gösterdikleri başarım ve gelişimin kayıtları oluşturulmalı.
- Yerel ve bölgesel düzeyde gerçekleştirilecek eğitim kamplarıyla ülke düzeyinde gerçekleştirilecek güdülenme kamplarına süreklilik kazandırılmalı.
- Kamp ve etkinliklerde sporcuların sağlıklı olmaları, dengeli beslenmeleri ve yoğunlaşmalarının üst düzeye çıkması için doktor, diyetisyen ve psikolog desteği sağlanmalı.
- Kitap ve internet ortamı gibi etkileşimli alanlar değerlendirilmeli, internet ortamından yapılan yayınlardan yararlanılmalı.
- Sporcuların okul-öğrenim yaşamlarıyla spor yaşamları arasında uyumu öngören bir program tasarlanmalı.
- ‘Özel Yetenekli Sporcu’ kavramı tanımlanarak okul yaşamlarıyla satranç eğitimleri planlanarak destek olunmalı.
- ‘Spor Liseleri’ modelinden satranç dalında da yararlanılmalı.
Antrenör eğitimi
Antrenör eğitimi, federasyonun hedeflerine ulaşmada ortaya koyduğu programın en önemli aşaması olmalıdır. Antrenör eğitimi federasyon misyonunun bir parçasını oluşturan eğitim anlayışı ve politikasını desteklemek adına yerine getirilmelidir. Bu sağlanacak gelişimin en önemli aşaması olarak görülür. Antrenörlerin değerleri, tutumları ve davranışları sporcuları etkiler. Antrenörler satranç sporuna yetenekli sporcuların eğitim sürecinde en önemli rolü üstlenir. Sporcunun aldığı spor eğitimiyle mutlu olma düzeyi ve çalışmalara katılmada gösterdiği süreklilik antrenörünün etkisiyle ortaya çıkar. Bu da sporcunun yüksek başarım göstermesini sağlar. Ayrıca, yetenekli sporcularla çalışan antrenörlerin çalışma etkinliği de artar.
- Yeni antrenörlerin yetişmesine olanak verilirken var olan antrenörlerin de gelişmeleri sağlanmalı.
- Federasyonun ulusal takımlarını ve antrenörlerini koordine edecek, programı izleyecek GM düzeyinde bir ‘teknik direktör’ ile çalışılmalı.
- Ulusal sporcularımızın eğitimiyle antrenörlerimizin eğitimi için de GM düzeyinde bir ‘antrenör eğitmeni’ eğitim kadrosunda yer almalı.
- Altyapı eğitimi için GM düzeyinde bir antrenör ve oluşturulacak alt yapı eğitim ekibiyle çalışılmalı.
- Antrenör eğitimi öğretim programları yeniden geliştirilmeli.
- Antrenör kademelerine geçiş koşulları yeniden düzenlenirken, ‘Fide Ünvanlı Antrenör’ eğitimleri yeniden gerçekleştirilmeli.
- Yükseköğrenimlerini bitiren antrenörlerin spor/antrenör bilim dallarında ‘yüksek lisans’ eğitimi almaları federasyon tarafından özendirilmeli, belli olanaklar sağlanmalı.
- Antrenörlerin başarımları izlenmeli, gelişmelerine yardımcı olunacak, ‘temel yetenek yönetimi’ sağlanmalı.
Hakem eğitimi
FIDE Satranç Kuralları, hakemlerin, yeterli, adil ve tam olarak tarafsız olduklarını varsayar. Bu temel bakışla hakemlerin özgür iradeleriyle karar vermelerine önem verilmelidir. Kendine güvenen hakemler yarışma boyunca karşılaşılabilecek güçlükleri aşabilir, durumu kontrol edebilir. Böyle davranışlara sahip olan hakemler sezileriyle de öndedir ve yaptıkları işten zevk de alırlar. Eğitim ve doğru yönetim, hakemin gelişimini ve amaca yönelik davranış sürdürmesini sağlayacak iki önemli etmendir.
- Mutlak tarafsızlık ilkesinin egemen olacağı bir anlayışa sahip, edinimleri üst düzeyde donanımlı hakemler yetiştirilmeli.
- Hakem eğitimine yönelik her sınıf düzeyinde öğretim programları yeniden hazırlanmalı.
- Hakemlerin yükselmelerinde temel alınan ‘norm sistemi’ yeniden düzenlenmeli, sistem uygulanabilir objektif ölçütlere kavuşturulmalı.
- Hakem değerlendirme ölçütleriyle görevlendirmeye esas ölçütler yeniden belirlenmeli.
- Hakem eğitiminde yer alacak eğitim görevlilerinin de eğitimi öne alınmalı. Özellikle ve öncelikle, IA düzeyinde birden çok eğitim görevlisi değerlendirilmeli.
- Özellikle ve öncelikle ulusal hakemler başta olmak üzere her düzeydeki hakemlerin gelişim eğitimlerine katılmaları ivedilikle sağlanmalı.
- Ulusal hakemler kendi içinde yeniden sınıflandırılmalı.
Yer vermeye çalışılan başlıkların içi nasıl dolar diye düşünülürse eğer bu da adaylar için bir çalışma gerektirecektir. Yazıda ortaya çıkan bazı kavramlar var ki yine adaylar tarafından tanımlanması, açıklanması, işlev ve nicelik yönünden geliştirilmesi gerekecektir. Ulusal sporcu havuzu, altyapı sistemi, özel yetenekli sporcular, spor liseleri, teknik direktör, program geliştirme, eğitim görevlileri, gözlemci ve temsilciler gibi özel alanlar bunlardan bazılarıdır.
31 Temmuz 2024
Tahsin AKTAR
Benzer Makaleler
Yorumlar - Yorum Yaz
