Ters Duran Kale Nasıl Oynar?
Ters Duran Kale Nasıl Oynar?
Siyah taşlarla oynayan oyuncunun, 62. hamlesinde, ters duran kaleyi bu kez çapraz oynayarak vezir gibi oynadığı görülmelidir.
Örnek olay 2
90 dakika ve ilk hamleden itibaren 30 saniye eklemeli tempoyla oynanan bir oyunda, siyah taşlarla oynayan oyuncu 59. … d1 oynuyor. Masada, oyun dışında bir vezir taşı bulamadığı için siyah kale taşını ters çevirerek, bunun vezir taşı olduğunu bildiriyor. 59.… d1V+ Beyaz taşlarla oynayan oyuncu da rakibinin bu bildirimini kabul ederek oyuna devam ediyorlar (diyagram 1).
60. Şh2 Vd3 61. Ae2 Vxa3 62. Ad4 Vxc5 63. Ab3 Vd5 64. g3 Vh1++ şeklinde gelişen hamlelerle oyun sürüyor (diyagram2).
Bu konumu gören hakem oyuna müdahale dere. Ters biçimde duran siyah renkli kaleyi işaret ederek bu biçimde bir taş figürüyle oynanamayacağını bildirir. Hakem oyunun gelişimini inceledikten sonra kararını oluşturarak mat sonucunu tescil etmeyeceğini oyunculara bildirir. Siyah taşlarla oynayan oyuncuya geçersiz hamle yapığı için gerekli cezayı uygular. Ters duran kaleyi doğrultarak oyuna 59. … d1K+ hamlesiyle devam edilmesi gerektiği kararını verir.
Örnek olayın gelişiminden hakemin, oyuna 59. hamleden devam edileceği kararını vermesiyle, formasyonu yönünden doğru bir uygulama yapmadığını görüyoruz.
Hakemin uygulaması
Hakemin masada tanık olduğu konumda, ters duran kale uygulamasına ilişkin bildiklerini karıştırdığını söyleyebiliriz. Ters duran kaleyi doğrultması, mat sonucunu tescil etmemesi doğru uygulamalardır. Ama oyunun devamı için verdiği kararın ve son uygulamasının doğru olmadığını da söylemeliyiz.
Uyarı !
Temmuz 2017 de yürürlüğe girecek kural değişikliklerinde ‘Oyunun Temel Kuralları’ üzerinde bir değişiklik yapılmadığı için örnek olay senaryosuna göre farklı kararlar verilmeyecektir.
Uygulama nasıl olmalıydı?
Bu örnek olayda da dördüncü maddede yer verilen ‘Taşların Hareket Ettirilmesi’ kuralı ele alınacaktır. Benzer olaylar ve uygulamalara ilişkin gerekçeler ve ayrıntılar ‘At Ters Durabilir mi?’ başlıklı yazıda, örnek olay 1 de ele alınmıştı.
Kuralda, madde 4.4.4’e göre “Hamlede olan bir oyuncu piyonunu terfi ettiriyorsa, taş seçimi, yeni taşın terfi karesine dokunmasıyla kesinlik kazanır.“ denildiğini bir kez daha bu örnek olayda anımsatmakta yarar var. Ters duran kale uygulamasının anlatıldığı örnek olay 1 de, şimdiki örneğimiz örnek olay 2’ye uygun olan açıklama şöyleydi:
Ters duran kaleyle önce kalenin hareketinde olduğu gibi oynanarak bir hamle yapılmış ve sonra da başka bir taşın hareketiyle hamle yapılarak oyuna devam edilmişse, başka bir taşın hareketiyle yapılan hamleye dönülerek geçersiz hamle uygulaması o hamlede yapılır. Oyuna bu hamleden devam edilir.
Hakemin, bu uygulamayı yapmayarak hata yaptığını işaret etmek gerekir.
- Hakemin d1 karesinde terfi eden taşı kale olarak belirlemesi doğru uygulamadır.
- Oyunun gelişimine göre sonraki hamleler olan 60 ve 61. hamlelerde ters duran kalenin kale gibi oynadığı görülerek böyle değerlendirilmelidir.
- Siyah taşlarla oynayan oyuncunun, 62. hamlesinde, ters duran kaleyi bu kez çapraz oynayarak vezir gibi oynadığı görülmelidir.
- Sonraki hamlelerde, 63. hamlede, tekrar kale gibi oynadığı görülse de gelişen bu hamle karşısında geçersiz hamle uygulamasının 62. hamlede yapılması gerekirdi.
- Oyuna 62. hamlede siyah taşlarla oynayan oyuncunun kaleyle yapacağı geçerli bir hamleyle devam edilmelidir.
07 Mayıs 2017
IA&IO Tahsin AKTAR
Yorumlar - Yorum Yaz
