Eşlendirmeye Geç Girince
Eşlendirmeye Geç Girince
‘Geç Katılımcı’ işlemini uygulayacak hakem, sezgileri güçlü ve öngörülü olmalıydı.
İsviçre sistemi eşlendirme kurallarının uygulanacağı açık satranç yarışmasına katılmak üzere başvuran oyuncuların teknik toplantı öncesi kayıt işlemlerinin kontrolü sürdürülüyor. Yarışmanın en yüksek ratingli oyuncusu, pasaport işlemleri nedeniyle teknik toplantıya yetişemeyeceğini, ancak yarışmanın ilk turuna yetişebileceğini yarışma yöneticisine mesajla iletiyor. Yarışma yöneticisi, oyuncunun mesajını başhakeme bildiriyor. Başhakem oyuncunun bildirimini kabul ediyor. Eşlendirmenin yapılacağı planlanan son süreye kadar oyuncu bekleniyor. Süre tamamlandığında oyuncunun mevcut olmadığı saptanıyor. Birinci tur eşlendirmesi belirtilen programa göre yapılıyor. Oyuncu birinci tur eşlendirmesine alınmıyor. Tur başlayacağı sırada oyuncu çıkageliyor. Başhakem, tur başlamadan önce gelen oyucuyu listesinin en sonuna yazıyor. Oyuncu sayısı tek olduğundan da bu oyuncu birinci turda tur atlıyor.
En yüksek ratingli oyuncunun tur atlayarak bir puan alması oyuncular ve katılımcılar tarafından çok sıkı biçimde eleştiriliyor. Çıkan gürültü ve itirazlar sonuç getirmiyor. Başhakem “yönerge hükümlerini uyguladım.” diyor. Oyuncu ikinci tura bir puanla devam ediyor. Sonra mı? Sonrasında oyuncu yarışmayı birinci sırada tamamlıyor.
Yapılan uygulamada bir hata var. Nasıl olur en yüksek ratingli oyuncu ilk turda tur atlatılır?
Hakemin uygulaması
Başhakem yarışma yönergesi hükümlerini uyguladığını söylüyor. O halde yönerge hükmü ne diyor bunu izlemek gerek.
Yönergede:
- Kayıt kontrol süresinden sonra gelen, geç gelen, oyuncuların rating ve benzeri bir ayrım gözetilmeksizin ilk tur eşlendirmesinde listenin sonuna eklenerek alınacağı,
- Birinci tur başladıktan sonra gelen oyuncuların da bir sonraki tura alınacağı,
belirtiliyor.
Burada yazılan anlatım biçimiyle, oyuncunun kayıt kontrol işlemleri sonrasında, tur başlamadan önce yarışma yerine geldiği, bu nedenle de listenin sonuna yazıldığı, dolayısıyla tur atlamak durumunda kaldığı anlaşılıyor.
Uygulama
Hakem, birinci tur başlamadan önce gelen oyuncu için yapılacak uygulamayı yarışma yönergesinde yazıldığı anlatım biçimine göre yerine getirdiği için eleştirilmişti. O nedenle de en yüksek ratingli oyuncu, listenin sonuna eklendiği için, tur atlamak durumunda kalmıştı. Bu durum İsviçre Sistemi Eşlendirme Kurallarının temel mantığı ve uygulamasıyla da çelişkiliydi. Kural tur atlamanın koşullarını düzenler. Buna göre: En alttaki, ratingi en düşük oyuncunun tur atlaması gerekecektir.
FIDE Yarışma Kurallarında, eşlendirme için renk kurasına oyuncuların katılabileceği, kura işlemi sırasında bulunmayan oyuncuların kuraya alınıp alınmayacağına başhakemin karar vereceğine yer verilmiştir. Örnek olayda, oyuncu ilk tura yetişeceğini bildirmişti. Yine FIDE Yarışma Kurallarında, böylesi bildirimi yapan oyuncunun eşlendirmeye alınması gerektiği de belirtilmektedir.
Hakemlerin, yarışma yönergelerinde yer alan maddelerin anlatım biçimine göre değil o maddenin genel geçerli uygulamasına göre hareket etmesi beklenir. ‘Geç Katılımcı’ işlemini uygulayacak başhakem sezgileri güçlü ve öngörülü olmalıydı.
Bu oyuncunun geç giriş işlemi şu biçimde gerçekleştirilmeliydi:
- Oyuncu ilk tura yetişebileceğini bildirdiğinde, bu oyuncuya eşlendirme numarası verilerek eşlendirmeye alınmalıydı.
- Oyuncu tura yetişebilirse oynamalıydı. İlk tura yetişemezse hükmen kaybetmeliydi.
- Birinci tura yetişemediğinde, sonraki tur için, yine oyuncunun bildirimi ve hakemin anlayışına göre hareket edilmeliydi.
Öneri
Hakemlerin, yarışma sırasında, yönergelerin anlaşılması ve yorumlanması güç olası maddelerle baş başa bırakılmaması önemlidir. Seçilecek sözcüklerin bile ne kadar önemli olduğu bu örnek olayda görülmektedir. Karşılaşılabilecek her durum için de yönergelerde bir madde yazılması olanaklı değildir. Hazırlanan yarışma takvimi ve yarışma programının, özellikle açık yarışmalarda, oyuncuların katılımını güçleştirecek, programa uyumlarını zora sokacak biçimde düzenlenmemesi de çok önemlidir.
Geç giriş işlemlerinin de içinde yer aldığı çeşitli yarışma kuralları, organizasyon yöneticileri, antrenörler ve hakemler için başvuru kaynağı olarak hazırlanan ve e-yayınlar menüsünde yayınlanan ‘Yarışma Kuralları’ kitapçığında sunulmuştu.
25 Ağustos 2017
IA&IO Tahsin AKTAR
Yorumlar - Yorum Yaz
