Yarışmadan Çıkarılan Oyuncuların Statüleri
Yarışmadan Çıkarılan Oyuncuların Statüsü
Kendi isteğiyle ayrılan oyuncular da çıkarılan oyuncu gibi değerlendirilerek derece sıralamasında, ödül listesinde, yeterlilik listesinde yer alamazlar.
Satranç yarışmalarından, istenmese de, oyuncuların hakem tarafından yarışmadan çıkarıldığını duyarız, görürüz. Oyuncular genel anlatımıyla ‘disiplinsizlik’ nedeniyle yarışmadan çıkarılırken, yarışma kurallarına göre de, yarışmadan çıkarılmak zorunda kalınan oyuncular da olabilmektedir. Bu oyuncuların durumu nasıl değerlendirilmelidir? Bu konudaki kurallar ve uygulamalar nasıldır? Bir inceleyelim istedik. Neler gördük, nasıl düşünüyoruz bunu da paylaşmayı yeğledik, yararlı olur diye.
Satranç yarışmalarından, istenmese de, oyuncuların hakem tarafından yarışmadan çıkarıldığını duyarız, görürüz. Oyuncular genel anlatımıyla ‘disiplinsizlik’ nedeniyle yarışmadan çıkarılırken, yarışma kurallarına göre de, yarışmadan çıkarılmak zorunda kalınan oyuncular da olabilmektedir. Bu oyuncuların durumu nasıl değerlendirilmelidir? Bu konudaki kurallar ve uygulamalar nasıldır? Bir inceleyelim istedik. Neler gördük, nasıl düşünüyoruz bunu da paylaşmayı yeğledik, yararlı olur diye.
Konumuzun öznesi oyuncular, yarışma kurallarında ‘çıkarılan oyuncu’ olarak anılır. Eşlendirme sistemlerinde, çıkarılan oyuncuların eşlendirmedeki durumlarına değinilir. Yarışma yönergelerinde de çıkarılan oyuncular için çeşitli hükümler yer alır. Kendi isteğiyle ayrılan oyuncular da benzer sonuçlarla karşı karşıyadır şüphesiz ki.
Genel kurallar
Yarışma ne zaman başlar ne zaman biter? Kuralların uygulanması bu sorunun yanıtıyla birlikte daha anlam kazanacaktır. Yarışmanın kayıt kontrol işlemleriyle başladığını ödül töreni sonunda da bittiğini söyleyebiliriz. Süreci böyle anladığımızda, oyuncuların her aşamada yarışmadan çıkarılabileceğini de söylemek kolaylaşacaktır.
FIDE Yarışma Kuralı, “Oyuncular bir nedene dayanmadan, bir oyuna gelmeyerek kaybederse yarışmadan çıkarılır.” der. Ülkemiz uygulamalarıyla da hangi nedene dayalı olursa olsun iki tur oynamayan oyuncular da yarışmadan çıkarılır.
İsviçre Sistemi Eşlendirme uygulamalarında, eşlendirme duyurulduktan sonra, henüz birinci tur dahi başlamadan, bir oyuncu hakem tarafından yarışmadan çıkarılabilir. Bu durumda eşlendirme değişmeyecektir. Sonraki turlarda yarışmadan çıkarılan oyuncular için de, sonuçları itibariyle, olası uygulamalar yarışma yönergeleriyle de belirlenebilmektedir. Ancak değişmeyecek bir kural vardır. O da yarışmadan çıkan veya çıkarılan oyuncuların yarışma tablosunda kalacakları gerçeğidir.
Berger Sistem uygulandığında, eşlendirmede kullanılacak sıra kurası çekiminden sonra, birinci tur başlamadan önce bir oyuncu hakem tarafından yarışmadan çıkarılırsa kura çekimi yenilenir.
Yine Berger sistem uygulamasında, yarışmadan çıkarılan oyuncunun durumu, o ana kadar oynadığı tur sayısıyla ilgili olarak farklı biçimde ele alınır.
Yarışmanın hangi aşamasında olursa olsun geçerli bir lisansa sahip olmadığı veya oynamasına engel bir cezası olduğu halde yarışmada yer aldığı saptanan oyuncular yarışmadan çıkarılır.
Yarışmanın hangi aşamasında olursa olsun, kişilerden veya iletişim cihazlarından yardım alarak yarıştığı veya doping yaptığı saptanan oyuncu yarışmadan çıkarılır.
Takım ana listesinde yer alan bir oyuncu, o turda oynamıyor olsa bile, yarışmadan çıkarılabilir. Böyle olunca da turlar boyunca maça çıkış listelerinde yer alamayacaktır.
Takım maça çıkış listesi verildikten sonra yarışmadan çıkarılan bir oyuncu nedeniyle, takımın maça çıkış listesinin yenilenebileceğine yönelik karar hakem tarafından verilir.
İhlal nesnelerini üzerinde bulunduruduğu için yenik sayılan oyuncunun, bu davranışı aynı yarışmada bir kez daha sergilemesi durumunda, yarışmadan çıkarılması beklenir.
İhlal nesnelerini üzerinde bulunduruduğu için yenik sayılan oyuncunun, bu davranışı aynı yarışmada bir kez daha sergilemesi durumunda, yarışmadan çıkarılması beklenir.
Yarışma yönergelerinde değinilen uygulamalar
Yarışma yönergelerinde yer verilmesiyle de yarışmadan çıkarılan oyuncuların statüsü üzerine bazı yaptırımlar ve kısıtlamalar uygulanabilmektedir.
Geçerli bir nedene dayanmadan, son turda yer almayarak, oynamadan kaybeden oyuncu, genel uygulama gereği, yarışmadan çıkarılıyor. Bu aşamada da yarışmadan çıkarılan oyuncu yarışma sonunda elde edebileceği haklardan yararlanamayacaktır. Bu oyuncu derece sıralamasında, ödül listesinde, yeterlilik listesinde yer alamayacaktır.
Kendi isteğiyle ayrılan oyuncular da çıkarılan oyuncu gibi değerlendirilerek derece sıralamasında, ödül listesinde, yeterlilik listesinde yer alamayacaktır.
Bir oyuncu, son tur oynandıktan sonra da hakem tarafından yarışmadan çıkarılabilir. Bu durumda, derece sıralaması duyurulmuş olsa bile, yarışmadan çıkarılan bu oyuncu sıralama listesinden çıkarıldıktan sonra güncellenmiş sıralama yeniden duyurulmalıdır.
Ödül töreni sonrasında da bir oyuncunun yarışmadan çıkarılabileceği unutulmamalıdır. Bu durumda hakemin mevcut kurallar içerisinde oyuncuya uygulayabileceği bir yaptırım kalmamıştır. Varsa, uygulanacak yaptırımlar başka kurulların görev kapsamında olacaktır.
Yarışmanın hangi aşamasında olursa olsun, disiplinsiz davranışları nedeniyle, hakem tarafından yarışmadan çıkarılan oyuncuların, ayrıca, hakem raporuna dayalı olarak disiplin kuruluna da sevkleri istenebilir. Disiplin yargılaması sonunda suçlu görülen oyuncudan, varsa, o yarışmadan elde ettiği derece, ödül, norm, unvan gibi haklar geri alınır.
4 Mart 2018
IA&IO Tahsin AKTAR
Yorumlar - Yorum Yaz
