İstifa
İstifa mı? Oyun Bitti Artık
Terk etmekten vazgeçerek oyuna devam etme isteğinde bulunulamaz. Oyuncu ‘istifa etmiştir’ artık.
60 dakika ve her hamlede 30 saniye eklemeli zaman temposuyla gerçekleştirilen bir turnuva. 5. tur oynanıyor. Oyun salonunda satranç tahtaları yan yana dizilmiş. Bir masada hamleler şöyle gelişiyor. 34. Fxb4+ …. Siyah taşlarla oynayan oyuncu da karşılık verir. 34. …. Kxe4 Beyaz taşlarla oynayan oyuncu satranç saatini durdurarak rakibinin bu hamlesinin geçersiz bir hamle olduğunu hakeme bildirir. Hakem hamlenin gelişimini gördükten sonra, kale taşının c4’e getirilmesini oyuncuya bildirir. 2 dakika ceza uygulamasını da yerine getirir. Siyah taşlarla oynayan oyuncu bu aşamada ‘terk’ edeceğini söyler. Yan masadaki oyuncu söze karışır: “Kaleyle b4 filini kırsana.” Siyah taşlarla oynayan oyuncu bu hamleyi oynayabileceğini görerek “O zaman terk etmiyorum devam edeceğim.” der. Hakem buna izin vermez.
Uygulama
Yaşanmış bir olaydan esinlenilen bu örnek olayda, kurallar metninin 5. maddesinde anlatılan ’Oyunun Sonuçlanması’ başlığıyla ele alınan uygulama anlatılacaktır.
Hakemin, siyah taşlarla oynayan oyuncunun 34. …. Kxe4 hamlesinin geçersiz bir hamle olduğunu kabul ederek gerekli uygulamayı yapması doğru bir karardır. Hakemin uygulamasında geçen “Kale taşı c4’e getirilmeli” söylemi anlamlı bulunmalıdır. Hakemin böyle bir söylem geliştirmesinde bir sakınca olmadığı düşüncesindeyim. Kural böyle olmasını söylüyor zaten. Uygulamayı buraya kadar doğru buluyorum.
Oyunun bana göre ikinci aşaması bu uygulamadan sonra başlıyor. Siyah taşlarla oynayan oyuncu, yaşadığı, içine düştüğü bu durum karşısında oyunun devamını kendisi için verimli görmüyor olsa gerek ki terk edeceğini bildiriyor. Bu aşamada oyun bitmiştir artık. Madde 5.1.2’ye göre hakemin oyunun sonucunu (1-0) olarak belirlemiş olduğu anlaşılıyor.
Siyah taşlarla oynayan oyuncu, yan masadan “kaleyle b4 filini kırsana” şeklinde önerilen hamle karşısında terk etmekten vazgeçerek oyuna devam etme isteğinde bulunamaz. Madde 5.1.2’ye göre, oyuncu ‘istifa’ etmiş oyun derhal sona ermiştir artık.
Yan masadan söze karışan oyuncunun hamle söylemesi de madde 12.7 uyarınca yasaktır. Hakemin bu oyuncuyu da madde 12.9’a göre cezalandırması beklenir.
4 Nisan 2018
IA&IO Tahsin AKTAR
Yorumlar - Yorum Yaz
