Turnuvalara Katılımda Kısıtlamalar

Turnuvalara katılımda kısıtlamalar

Çözümü sandalye sayısı kadar oyuncuyla sınırlandırmada aramamalıdır.

Her unvan ve kuvvet puanına sahip oyuncuların yönergeyle belirlenmiş kategori ve katılım koşullarına uyarak katılabileceği turnuvalar ‘open turnuvalar’ olarak adlandırılır. Kısaca herkese açık turnuvalardır bunlar. Bir de unvan ve kuvvet puanı sınırlandırılarak ya da bir başka yarışmanın final yarışması niteliğinde olan her isteyenin katılamayacağı ‘kapalı turnuvalar’ vardır. Bu yazıda şimdilik bu tanımlama yeter diye düşünüyorum.

Etkinliklerin yönergelerinde katılımın hangi sınırlarda olduğu belirtilir. Belirtilir de açık turnuva mı yoksa ‘kapalı turnuva’ mı olduğunu anlamakta güçlük çekilebilecek kısıtlamalar da eklenince acaba yeni bir tanım mı yapmak gerekir diye düşünürüm. O zaman da ‘yarı açık turnuva’ demek geliyor içimden. Olmaz mı?

Oyuncuların, adı açık turnuva olan bir etkinliğe başvurularını kısıtlayan ölçütlerin olmasını anlayışla karşılayabilirim. Mantıklı ve uygulanabilir bir kısıtlama ölçütü varsa bu anlayışım gelişir. Anlamakta zorlanılan kısım yarışmaya katılacak oyuncu sayısının sınırlandırılmasıdır. Sınırlandırmanın ölçütü de objektif değerle ölçülemeyecek olunca işin içinden çıkmak da zorlaşır. ‘120 oyuncu katılabilir, başvuru sayısı daha fazla olursa ‘yedek oyuncu’ kaydı yapılır’ gibi temel kurallardan uzak ve güçlük dolu bir sınırlama olmamalıdır.

Yerel turnuvaların çoğunda böylesi kısıtlama uygulamalarına rastlanır. Hatta anı turnuvalarında bile rastlıyoruz. Okul salonları, belediye ve sivil topluma ait salonlar turnuva yapmak için yeterli büyüklükte değil elbette. Çözüm sandalye sayısı kadar oyuncu sınırlaması olmamalı. Başka önlemler alınabilir. Var bir çözümü ama bu yazının konusu değil. Katılımın bir sayıyla sınırlandırıldığı ne yazık ki uluslararası açık turnuvalarda da görüyoruz.

Katılım için başvuru

Uluslararası bir açık turnuvanın yönergesinde şu maddeler var kopyalayarak yapıştırdım:

Turnuva kontenjanı 100 sporcu ile sınırlıdır. Katılımın yüksek olması durumunda başvurular en yüksek kuvvet derecesine, ratingi olmayan sporcular başvuru tarihine göre sıralanacaktır.
Kayıt kontrol süresi içerisinde kayıt kontrol işlemlerini tamamlamayan sporcuların yerine sıradaki sporcu alınır.
Kayıt kontrol süresinden sonra gelen sporcular kontenjan olması durumunda kuvvet puanı vb. ayrım gözetilmeksizin ilk tur eşlendirmesine listenin sonuna eklenerek alınacaktır.

Turnuvanın 100 oyuncuyla sınırlandırılmış olmasından anlıyoruz ki ya masaları yerleştirip oyuncuları oturtacak salonda yer yok, salon küçük ya da takım, saat gibi donanımlar eksik. İkinci olasılık çok zayıf ama yine de olası. Akla yatan olasılık ilk durumdur. Küçük bir salonumuz var.

Maddenin yazılışı zaten sorunlu. ‘Başvuru’ sözcüğü yerine ‘katılım’ tercih edilmiş. Bir yerde ‘kuvvet derecesi’ denilirken devamında ‘rating’ sözcüğünün seçilmiş olmasını bir kenara bırakıyorum. Düşündüğüm sorun bundan sonra başlıyor. Başvuran oyuncu sayısı 100’den fazla olursa turnuva yöneticisi ve başhakem ne yapacak? Maddeyi yazıldığı gibi anlamanın yanında yazılış mantığıyla birlikte düşünmek gerekecek. ‘…kayıt kontrol işlemlerini tamamlamayan sporcuların yerine sıradaki sporcu alınır.’ denilmesinden turnuvaya geç girişlerin de olanaklı olduğunu anlıyoruz.

Turnuva yöneticisi ve başhakem kafa kafaya vererek başlayacaklar çalışmaya.

Turnuvaya başvuran oyuncuları kuvvet puanı sırasıyla listeleyecekler.
Kuvvet puanı olmayan oyuncular da başvurmuşsa, listeyi oluştururken, bu oyuncular için başvuru tarihi gözetilecek.
Bu yollarla belirlenmiş 100 oyuncuyu saptayarak duyuracaklar.
Yedek listedeki oyuncular da belirlenecek.

Yönergedeki katılımı kısıtlayan maddeler kuralsız olunca yazılanları yorumlamak da güçleşiyor. Kuvvet puanı olmayan oyuncular kuvvet puanı olan oyuncular sıralandıktan sonra mı başvuru tarihiyle sıralanacaklar? Yoksa Başvuru tarihine göre kuvvet puanı olan oyuncuların aralarında mı yer alacaklar? Olur ya…

‘Yönergeye böyle yazıldıktan sonra böyle uygulanacak’ bakışı doğru değildir. Yaşama geçirmenin güç olan yanı asıl listedeki oyuncular içindir. Bu 100 kişilik liste ne zaman duyurulacak? Başvuru süresi bittikten sonra. Bir de katılımcı yedek listesi var yönergeden anladığımız kadarıyla. Bu yedek liste de duyurulacak bir yandan.

Olası senaryoyu izleyelim mi?

Oyuncu bakıyor ki adı yedek listede. Turnuvaya katılabilmek umuduyla işini, programını düzenliyor. Turnuva günü belirtilen programa göre 120 km. uzaktan turnuva yerine geliyor. Kayıt kontrol işlemleri sonunda 100 kişilik oyuncu grubu duyurulan asıl liste üzerinden belirlenemiyor. Yedek listedeki oyuncular listeye alınıyor. Ama yedek listeden kendisine sıra gelmiyor. 100 kişilik oyuncu grubu tamamlanıyor. Onca planlama ve çaba boşa gitti. Evin yolunu tutmaktan başka yapacak bir şey yok. Hava da çok sıcak. En iyisi, konusu satranç olan bir film bulup izlemek.

Oyuncunun düşebileceği en kötü durum bu olsa gerek. Bu durum hem de yönerge yoluyla oluştu.

Şimdi yeniden yönergeye dönelim.

100 kişilik oyuncu listesinin hazırlanmasında erken başvuru yapma tercihine anlam vermek de çok zor. Madem başvuru için bir tarih aralığı verilmiş, oyuncular bu aralıkta başvurularını yapacaklardır. Her zaman ‘erken kalkan yol almaz.’ Dolayısıyla böyle bir seçim ölçütü adil ve anlamlı değildir.

Kayıt kontrol için bir süre belirlenmiştir. Bu sürede oyuncuların ‘ben geldim buradayım’ demeleri gereklidir. Oyuncu, 100 oyuncu içinde turnuvaya katılmaya hak kazanmasına karşın, belirlenen sürede kayıt kontrol işlemini yerine getiremeyebilir. Bu durumda 100 sayısına, oynayabilmek umuduyla turnuva yerine gelen yedek listedeki oyuncularla ulaşılacaktır.

İlk duyurulan 100 oyunculuk listede adı olan ancak kayıt kontrol işlemlerini süresinde yapamayan oyuncuların durumu ne olacaktır? Yönerge, turnuvaya geç girişlerin de olabileceğini söylüyordu. Ola ki bu oyunculardan sonradan turnuva yerine gelen olursa, yedek listeden de oyuncu alınmasına karşın hâlâ 100 sayısına ulaşılamamışsa, eh o zaman onların da oynama hakkı olacak. Offf. Nihayet! Bu arada, 100 sayısına ulaşılmışsa kayıt kontrol işlemlerini süresinde yapamayan oyuncuların da iyi bir film bulmaları gerekecek sanırım.

Çok uğraştırıcı olmasının yanında hiçbir kurala sığmayan bir uygulama süreci yaşadık. Uygulamada önerilen kısıtlama ölçütleri yeni üretilmiş, yeni bir kural yazılmış. Etkinliklerde uygulanacak her kuralda FIDE Kurallarından ayrı düşülemez. Bu unutulmamalı!

Kolay ve doğru

Ne uygulayıcı durumunda olan turnuva yöneticisiyle başhakemi ne de oyuncuları yönerge yoluyla güç duruma düşürmemek gerekir. Turnuva küçük bir salonda yapılmak zorundaysa, oyuncuların yarışmaya katılım hakkını belirleyen bu kadar sorunlu bir ölçütü tercih etmek yerine daha kolay bir yöntem olamaz mı?

Belirleyici olan tek ölçüt kuvvet puanıdır. Başvuran oyuncular kuvvet puanına göre dizilir. Kuvvet puanı olmayan oyuncular için örneğin soyadı sırası tercih edilebilir.
Bu yolla oluşan listeden belirlenmiş oyuncu sayısı kadar yeni bir liste oluşturulur.
Böylece turnuvaya katılabilecek oyuncular belirlenebilir.
Yine de bir kısıtlama ölçütü daha gerektiği düşünülüyorsa, oyuncuların başvurusu için taban kuvvet puanı belirlenmesi en doğrusu olacaktır. Bu yolla belirlenen taban kuvvet puanının altında bir puana sahip olanlarla kuvvet puanı olmayan oyuncular turnuvaya başvuramayacaktır.
Bir FIDE unvanına sahip oyuncular tüm kısıtlamaların dışında tutulabilir, doğru da olur.
Erken başvuru seçeneği aradan çıkarılmalıdır.
Yedek liste diye bir kavram asla olmamalıdır.
Kayıt kontrol işlemleri sonunda, yönergeyle belirlenen oynayabilecek oyuncu sayısına ulaşılamayabilir. Bu kez turnuva kayıt kontrol sonunda ulaşılan sayıda oyuncuyla oynanmalıdır.

3 Eylül 2018

IA&IO Tahsin AKTAR

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yarışmalara geç girişler için uygulanan yöntem de FIDE Yarışma Kurallarına uygun değil. Ama uygulanıyor işte. ‘Geç Girişler Yönergesi’ ve uygulama modeli gelecek yazıda ele alınacak.

Yorumlar - Yorum Yaz