Satranç Liglerinde Masa Sayıları
Satranç Liglerinde Masa Sayıları
İş Ligi 6 masa oynanacak. Bu karar doğru oldu mu?
Satranç liglerinin kaç takımla oynanacağı, liglerdeki masa sayılarının ne olacağı her zaman tartışılır. Tartışılmasının tabi ki bir yararı var, karar verecek olanlara ışık tutması adına.Görülüyor ki, federasyonumuz, 2018-2019 etkinlik döneminden itibaren Türkiye İş Bankası Süper Satranç Liginin 6 masa üzerinden oynanmasına karar vermiş. Kararın içeriğini, gerekçesini, masaların statüsünü, duyurulma şeklini ve sürecini bir yana bırakıyorum. Kulüpler mi federasyona önerdi, federasyon mu değerlendirdi de kulüplerle paylaştı öne almadan, konunun salt sportif yanıyla ilgilenerek söylüyorum: İyi olmuş, doğru bir karar. Hatta bir adım daha ileriye giderek söyleyeyim: Belki de geç kalınmış bir karar. Nasıl mı? Bu yazıda bunu konu edinerek açıklamaya çalıştım.
Liglerdeki masa sayılarının geçmişte nasıl olduğunu anımsatarak başlamak gerekir.
Tarihi süreç
2005-2006 etkinlik döneminde federasyonumuz Türkiye Süper Satranç Liginin (lig bu ismi bu dönemde almıştı) 8 masa olarak oynanmasına karar vermişti. Aynı yıl, sonraki etkinlik döneminde ligdeki masa sayısının 10 masa olacağı da duyurulmuştu. Ve 2006-2007 etkinlik döneminden itibaren de ligin adı ‘Türkiye İş Bankası Satranç Ligi’ olarak değiştirilmişti. Bu dönemlerde masa sayısından öte, masalarda yer alacak oyuncuların yaşları ve diğer nitelikleri de belirlenmişti. O yönetimin içinde asbaşkan olarak ben de vardım, bugünkü başkanımız da vardı.
Benzer biçimde Türkiye Kulüpler Satranç Şampiyonasının masa sayısı da düzenlendi. Şampiyona 2005-2006 etkinlik döneminde 6 masa olarak oynanırken, 2006-2007 etkinlik döneminden itibaren de 8 masa olarak oynanmaya başlandı.
Ardından Türkiye Birinci Satranç Ligi sonrasında da Türkiye İkinci Satranç Ligi oluşturuldu. Bu ligler de 8 masa olarak düzenlendi. Bu arada 2014-2015 etkinlik döneminde Türkiye İş Bankası Süper Satranç Ligi masa sayısının yeniden 8 masa olarak düzenlenmesiyle tüm liglerin aynı sayıda masayla oynanması sağlanmış oldu.
2009-2010 etkinlik döneminde 4’er masadan oluşan ‘Çocuk ve Yıldız Ligleri’ oluşturulmuştu. Adı lig olsa da bir kulüp çatısı altında olmadan takım ruhunun yaşatılması temel amacına yönelik olarak yapılması planlanmıştı. Lig etkinliği, 2017-2018 etkinlik döneminde kulüp çatısı altına alındı. ‘Türkiye Küçükler ve Yıldızlar Takım Satranç Şampiyonası’ adıyla düzenlenmeye başlandı. Bu şampiyona kategorilerinin içine ‘kadın’ kategorisinin eklenmiş olması çok önemliydi.
Düzenleme gerekçeleri
Tarihi süreci özetledikten sonra biraz da masa sayıları üzerine yapılan düzenlemelerin gerekçelerine bakalım.
Lig masaları başlangıçta 6, sonra 8, sonrasında da 10 masaya çıkarken şu temel etmen gözetilmişti: Federasyonun özerkleşmesi sonrasında artan oyuncu sayısı, buna bağlı olarak gelişen nitelikli oyuncuların hızlı biçimde değerlendirilmesi gerekiyordu. (Bu hızlı gelişmede satrancın ilköğretim okullarında seçmeli ders olmasının üstün yararı olduğunu belirtmek gerekir.) Belli yaş ve kategoride ayrı liglerin oluşturulması o yıllarda çok güçtü. Kulüplerin mali ve yönetim yapısıyla lig anlayışları bu oluşuma uygun değildi. Niteliği artan oyuncuların bir kulüp çatısı altında olmasıyla, kulüplerin sağlayabilecekleri eğitim olanaklarından yararlanmaları temel hedef olarak güdülmüştü. Ayrı ligler oluşturulamadığından ligdeki masa sayısının artırılması fikri daha öndeydi ve öyle de oldu. Ancak; artan masa sayısının süreç içinde kulüplere ek maliyet getirdiği, oyuncuları izlemede, özellikle küçük yaşlardaki oyuncuları yönetmede güçlük yaşandığı söylemleri yıllar içinde hep dile getirildi. Bu söylemlerin gerçek payı da vardı hiç şüphesiz.
Şimdi, Türkiye İş Bankası Süper Satranç Liginde yeniden 6 masaya dönülmesinin ligler yelpazesinde bir mantığı var.
Artan lig sayısıyla oyuncuların bir kulüp çatısı altında olmaları ve eğitim olanakları çok arttı. Yeterli olmasa da, federasyon liglere ve oyunculara ekonomik destek de sağlamaktadır. Kulüpler etkinlikleri için kısmen de olsa bir sponsor bulabilmektedir. Bir kısım kulüpler de oyuncularını yurtdışı satranç etkinliklerine sponsor desteğiyle dahi götürebilmektedir. Gelişen lig yelpazesinde kulüpler ve oyuncular kendilerine daha çok yer bulabilmektedir. Türkiye İş Banksı Süper Satranç Liginde kaldırılan 16 yaş masalarında yer alan oyuncular artık Birinci ve İkinci satranç Ligleriyle, Türkiye Kulüpler Satranç Şampiyonasında, Yıldızlar Takım Şampiyonasında yer alabilmektedir.
Gelelim başta ettiğim söyleme. Türkiye İş Bankası Süper Satranç Liginin 6 masa olarak belirlenmesinde geç bile kalındığını düşündüğümü söylemiştim. Türkiye İkinci Satranç Ligi oluşturulduğunda tüm liglerin masa sayıları yeniden belirlenmeliydi. Uzun erimli planlar yapılırken öngörüyle davranılması gerektiğini ben söylemiyorum, işin doğası öyle.
Şimdi federasyonumuz diğer liglerin masa sayılarının önümüzdeki etkinlik dönemlerinde nasıl olacağını, oyuncuların statülerini, yabancı oyuncu sayıları gibi özellikli durumları hızla belirleyip açıklaması gerekecektir. Bu, satranç kulüpleriyle oyuncular açısından büyük bir merak konusudur.
Küçükler, Yıldızlar, Gençler ve Kadınlar liglerini hararetle beklediğimizi de belirtmekte yarar görüyorum.
1 Ekim 2018
IA&IO Tahsin AKTAR
Yorumlar - Yorum Yaz
