Geç Girişler Yönergesi
Geç Girişler Yönergesi
Geç girişler için etkinliğin yönergesinde bir düzenleme olması gerekecektir.
Hafta sonu yapılan turnuvaya katılmak için okulun salonuna gittik. Biraz geç kalmışız, oyuncuların yoklaması yapılmış. Yönergede “Kayıt kontrol süresinden sonra gelen sporcular kontenjan olması durumunda kuvvet puanı vb. ayrım gözetilmeksizin ilk tur eşlendirmesine listenin sonuna eklenerek alınacaktır.” yazıyor. Listenin altına yazılarak oynamak istediğimizi bildirdik. Ama başhakem bizi turnuvaya almadı. Yönerge maddesini uygulamadı. Başhakem itirazımız karşısında: ”Sizin turnuvaya katılmak için bir başvurunuz yok. O nedenle bu maddeye göre işlem yapamam.” dedi. İtiraz ettik ama olumlu bir sonuç alamadık. Eve döndük, belgesel izledik.Durum
Yarışmaya katılmak üzere salona giden bu oyuncular, kayıt kontrol süresini kaçırmış olmasalar bile, yine de bu yarışmaya katılamayacaklardı. Yarışma yönergesinde yer verilen maddenin doğurduğu hüküm, FIDE Yarışma Kuralları (FIDE Competition Rules) içinde değerlendirilecek bir uygulamadır. Yönergenin bu maddesi yarışmaya katılmak üzere önceden, süresinde başvuru yapan oyuncular içindir. Katılım başvurusu yapmayan oyuncuları kapsamamaktadır.
Maddenin yazılışında da sorun olduğunu düşünüyorum. Aşağıda hem geç girişler yönergesine hem de buna yarışma yönergesinde yer verilecek biçimine değineceğim.
Geç girişler yönergesine dayalı olan yarışma yönergesindeki madde, bir nedenle kayıt kontrol işlemlerine, teknik toplantıya veya birinci tura yetişemeyecek oyuncular için oluşturulmuş düzenlemedir. Başhakemin oyunculara yaptığı açıklamadan da anlaşılacağı gibi, itiraz da edilse, yarışmaya katılmak için salt bu maddeye sığınılarak bir sonuç almanın olanaklı olmayacağı açıktır.
İlk tur eşlendirmesine girmeyen, birinci turda alttan eşlendirilerek geç giriş işlemi yapılan GM unvanlı oyuncuya da rastlamış, bu durumu da bir makaleyle işlemiştim.
Konuyla ilgili son olarak, kimi zaman belgesel izlemek de iyidir diyorum.
Kural
Yönergede yer verilen madde, FIDE Yarışma Kuralları kapsamında değerlendirilmesinin gereğini belirtmiştim. Bu kapsamda ‘Geç Girişler Yönergesi’ önemli bir düzenlemedir. Her etkinliğin yönergesinde geç girişlere izin verilmeyebilir. Burada değinilen geç giriş işlemi ‘İsviçre Sitemi Eşlendirme Kurallarının’ uygulandığı etkinlikler içindir.
Soruda yer verilen şekliyle doğru bir anlatıma sahip olmayan kuralı bir kez okumak gerekir. Geç Giriş Yönergesi’ne ait düzenleme şöyle:
- Geç kalacağı kaçınılmaz olan oyuncular önceden yazılı olarak durumlarını bildirmelidir.
- Kayıt kontrol işlemlerini süresinde yaptırmayan herkes geç giriş hakkı kazanamaz.
- Oyuncunun geç kalmasına yönelik mazeretini iletmesinin ardından yarışmaya devam etmesine başhakem karar verecektir.
- Başhakem oyuncunun geç kalma gerekçesini kabul ettiğinde, eğer oyuncu, kayıt kontrol ve teknik toplantıda yer almayarak, ilk tur saatine yetişebilecekse, eşlendirme numarası verilerek olağan biçimde eşlendirmeye alınır.
- Eğer oyuncu ancak ikinci (veya üçüncü veya sonraki) tura yetişebilecekse, bulunamayacağı turlar için eşlendirmeye alınmaz. Yarışma yerine gelince eşlendirme numarası verilir ve eşlendirmeye dâhil edilir. (Bu anlatım FIDE’nin genel uygulamasına dayalıdır. Ülkemizde hangi nedenle olursa olsun iki tur oynamayan oyuncuların yarışmadan çıkarılacağı bilinmektedir.)
- Oyunculara eşlendirme öncesi verilen numaralar geçicidir. Katılımcı listesi kesinleşince numaralar da kesinleşir ve çizelgelerde gerekli düzeltmeler yapılır.
- Hiçbir oyuncu oynanmamış olduğu turlar için puan kazanamaz.
- Yarışma yerinde mevcut olmayan bir oyuncuya tur atlatılmaz.
- Geç giriş işlemlerinin nasıl yürütüleceği, kaç tur için geçerli kılınacağına yarışmanın yönergesinde yer verilir.
Geç giriş yönergesinde temel kavram, geç kalacağı kaçınılmaz olan oyuncunun önceden durumunu bildirmesidir. Ancak bu yolla geç giriş işlemi yapılabilecektir. FIDE Yarışmalar Yönetmeliği, ulusal federasyonların kendi usullerini de bir kural olarak uygulayabileceklerini söyler. Bu usullerin daha öncelikli uygulanacağı da belirtilmiştir.
Ülkemizde, yazılı bildirime gerek kalmadan, teknik toplantı ve birinci tura geç kalan her oyuncu için, yarışma yönergesindeki usule göre, geç giriş işlemi yapılmaktadır. Bunun, Uluslararası nitelikte olduğu duyurulan, açık turnuvalarda bile böyle uygulandığını görmekteyiz. Bir gerekçeye dayalı olmadan yapılan geç giriş işlemi, bir sorun olarak uygulayıcıların karşısına çıkmaktadır. Unvanlı veya kuvvet puanı büyük olan oyuncuların, bilinçli olarak, geç giriş işleminden yararlanmak amacıyla geç kalacakları yönünde bilgi dahi vermeden teknik toplantı sonrasında yarışma yerine geldiklerine tanık olunmuştur. Böylece eşlendirmenin sonuna eklenerek ilk turda kendilerinden çok daha güçsüz rakiplerle oynama veya hatta tur atlama olanağına sahip olmaktadırlar.
Geç giriş işlemine izin verilecek etkinlikler doğru planlanmalıdır. Planlamada, ulaşım olanakları, iklim koşullar, oyuncu profili gibi benzer etmenlerin öne çıkmasının gerektiği bilinmelidir.
Uygulama
Etkinliğin yönergesinde yer verilecek geç giriş yönergesi nasıl düzenlenmelidir?
Geç girişler için yarışmanın yönergesinde bir düzenleme olması gerekecektir. Geç girişlerin kaç tur için geçerli olabileceği, uygulamanın nasıl gerçekleşeceği açık biçimde yer almalıdır.
Geç girişler için yarışmanın yönergesinde bir düzenleme olması gerekecektir. Geç girişlerin kaç tur için geçerli olabileceği, uygulamanın nasıl gerçekleşeceği açık biçimde yer almalıdır.
Yarışmanın yönergesinde yer verilecek geç girişlere ilişkin yönergenin yazımı için seçilecek sözcükler bile önemlidir. Aşağıdaki örnek metinde ‘birinci tur’ sözcüklerinin seçilerek kullanılmış olduğunu söylemeliyim. Bu sözcükleri kullanmadan yapılacak anlatımın farklılığına da dikkat edilmelidir.
Geç kalacağı kaçınılmaz olan oyuncuların önceden yazılı olarak durumlarını başhakeme bildirmeleri gerektiğine yönergede yer verilirse, devamında yazılacak yeni maddelerin yazımında da bu koşula göre uyum aranmalıdır.
- Kayıt kontrol işlemleri belirlenen programa göre yapılır. Kayıt kontrol süresi bittikten sonra gelen, ‘başvuru listesinde’ yer alan oyuncular da birinci tur eşlendirmesine alınır.
- Birinci tur eşlendirmesi duyurulduktan sonra ama tur başlamadan önce gelen, başvuru listesinde yer alan oyuncular, kuvvet puanı ve benzeri sıralama ölçütleri gözetilmeksizin, ilk tur eşlendirme listesinin sonuna eklenerek eşlendirmeye alınır.
- Birinci tur başladıktan sonra kayıt kontrol masasına gelen başvuru listesinde yer alan oyuncular ikinci turda eşlendirmeye alınır.
- İkinci tur eşlendirmesi duyurulduktan sonra turnuvaya yeni oyuncu alınmaz.
Geç giriş işlemi nasıl uygulanır?
- Yarışmaya başvuran oyuncular için bir ‘başvuru listesi’ hazırlanır.
- Kayıt kontrol işlemleri sırasında, öngörülen sürede yarışma yerine gelen oyuncular bu liste üzerinde işaretlenir.
- İşaretli oyuncular birinci tur için eşlendirilir.
- Liste üzerinde işaretlenmemiş oyuncular, yarışma yerine gelirse, geç giriş düzenlemesindeki hükümlere göre yarışmaya dahil edilecektir.
- Birinci tur eşlendirmesi duyurulmadan önce yarışma yerine gelen, başvuru listesinde yer alan oyuncular için: Yapılmış eşlendirme bozulur. Bu oyunculara, yeniden yapılacak birinci tur eşlendirmesinde yer verilir.
- Birinci tur eşlendirmesi duyurulduktan sonra ama tur başlamadan önce yarışma yerine gelen, başvuru listesinde yer alan oyuncular, eşlendirme listesinin sonuna eşlendirilerek eklenir. Ekleme yoluyla yapılan eşlendirmede oyuncuların kuvvet puanları, unvanları gibi sıralama ölçütleri dikkate alınmaz.
- Birinci tur başladıktan sonra bu eşlendirme listesine yeni oyuncu eklenmez.
- Birinci tur başladıktan sonra yarışma yerine gelen başvuru listesinde yer alan oyuncular ikinci tur eşlendirmesine alınırlar.
- Birinci tur sonunda, bütün işlemler tamamlandıktan sonra, bu oyuncular oyuncu listesine eklenir. Sıralama yenilenir ve ikinci tur eşlendirmesi yapılır.
Söylem
İşlem sırası böyle yürümekle birlikte, örnek olayda sözü edilen, yönergede
anlaşılması olanaksız bir anlatımın olması ilginçtir. Buraya dikkat edelim. Mevcut düzenlemeye göre başvuru listesinde adı olan her oyuncu geç girişten yararlanma hakkına sahiptir. Yönergede olduğu gibi ‘kontenjan olması durumunda’ oyuncunun bu haktan yararlanacağı söylemi anlamlı ve doğru değildir. Asıl kurala karşı oluşturulan ‘hile’ gibidir. Kastını aşan bir anlatımdır. Bu kastını aşan anlatıma dayalı uygulamanın ele alındığı ‘Turnuvalara Katılımda Kısıtlamalar’ başlıklı yazıya dönülmesini öneriyorum.
İşlem sırası böyle yürümekle birlikte, örnek olayda sözü edilen, yönergede
anlaşılması olanaksız bir anlatımın olması ilginçtir. Buraya dikkat edelim. Mevcut düzenlemeye göre başvuru listesinde adı olan her oyuncu geç girişten yararlanma hakkına sahiptir. Yönergede olduğu gibi ‘kontenjan olması durumunda’ oyuncunun bu haktan yararlanacağı söylemi anlamlı ve doğru değildir. Asıl kurala karşı oluşturulan ‘hile’ gibidir. Kastını aşan bir anlatımdır. Bu kastını aşan anlatıma dayalı uygulamanın ele alındığı ‘Turnuvalara Katılımda Kısıtlamalar’ başlıklı yazıya dönülmesini öneriyorum.
12 Ekim 2018
IA&IO Tahsin AKTAR
Yorumlar - Yorum Yaz
