Yönergelerin yazımı konusunda sizin yazılarınız var. Bu konudaki hassasiyetinizi biliyoruz. Değişen nedir, nasıl aydınlanacağız?Web sitemizdeki ‘sorular-yanıtlar’ menüsünden yanıtlanması istenilen soruya ana sayfa haberi olarak yanıt vermeyi yeğledim. Soru ve yanıt uzun olunca bu yolun daha doğru olacağını düşündüm. “Sosyal paylaşımlarda yarışma yönergelerinde yer verilen bölümlere ilişkin eleştiriler var. Örneğin: Madde 6.7.1’in tercümesinin ve uygulamasının yanlış yapıldığı, madde 9.1.1 uyarınca beraberlik önerisinde hamle sınırlamasının getirilmesi için madde yazımıyla uygulamasının ve kural maddesinin hatalı olduğu söyleniyor. Kayıt kontrol süresine ilişkin uygulamaya da eleştiriler yapılmaktadır. Yönergelerin yazımı konusunda sizin yazılarınız var. Bu konudaki hassasiyetinizi biliyoruz. Değişen nedir, nasıl aydınlanacağız? Yarışma yönergelerine bazı kural maddelerinin yansıtılması gerekir tabi ki. En anlaşılır biçimiyle yazılması da yerinde olacaktır şüphesiz. Salt madde numarasına yer verilerek konulara atıfta bulunulabileceği gibi o maddenin nasıl uygulanacağına ilişkin açıklamaların da yer alması gerekebilir. Örnek sorulara dönersek: Madde 6.7.1’de hazır bulunmadığı için oyuncunun oynamadan kaybetmiş sayılacağı (hükmen kaybedeceği) bir sürenin belirleneceğine yer verilmiştir. Böylesi bir sürenin belirlenmesi koşul değildir. Organizatörler böyle bir hazır bulunmama, geç kalabilme süresi belirlemeyebilir de. Kural maddesi bu yönüyle çok açıktır. O zaman da bu süre ‘sıfır’ dakika olarak uygulanacaktır. Yani hazır bulunmama, geç kalabilme süresi yoktur. Oyun başladığında oyuncular masalarında hazır olmak zorundadır. Masasında hazır olmayan oyuncular oynamadan kaybetmiş, yani hükmen sonuçla kaybetmiş, sayılacaktır. Ana temanın ve uygulamanın böyle anlaşılması gerekir. Bununla birlikte, hakem, oyuncunun masasında hazır bulunmama gerekçesini kabul ederse oyuna devam etmesini sağlayabilir. Oyuncunun ileri sürdüğü gerekçe, ileri sürülen her mazeret oyuncuya devam etme hakkını vermez. FIDE Yarışma Kurallarında belirtildiği biçimiyle, oyuncunun gerekçesi kabul edilebilir olmalıdır. Güçlü nedenlere dayanmalıdır. Sonrası hakemin takdir hakkıdır. Takdir hakkı olması kuralın özünde saklıdır. “hakem başka bir karar vermedikçe” söylemiyle bu durum ortaya konulmaktadır. Kuralın uygulama şekli böyledir. Belirleyici olması, vurgulu biçimde akılda kalması için kuralın ‘hükmen yenik sayılma süresi’ olarak anılmasında bir sakınca yoktur görüşündeyim. Madde 9.1.1’in yazımı ve uygulaması üzerine de yapılan eleştiriye dönecek olursak: Yarışma yönergelerinde anlaşmalı beraberliğin hangi koşullarda yapılabileceğine yer verilmesi gerekir. Kurallar metninde bu durum madde 9.1.1’de düzenlenmiştir. “Bir yarışmanın yönergesiyle ister oyunun tümünde ister belli bir sayıda hamleden önce, oyuncuların hakemin iznine gereksinim duymadan berabere teklifi ya da beraberlik üzerine anlaşma yapamayacaklarını hükme bağlamak olanaklıdır.” Görüldüğü gibi ya belli bir hamleden önce ya da oyunun tamamında, madde 5.2.3’te dile getirildiği biçimde, oyuncuların anlaşarak, bir uzlaşıyla oyunu berabere yapmaya yönelik öneride bulunabilmeleri hakemin iznine dayalıdır. Bu maddede, ‘hakem beraberliğe izin veriyor’ gibi bir anlamın yüklü olmadığı açıkça anlaşılmalıdır. ‘Hakem beraberlik önerisinin yapılmasına izin verir’ şeklinde anlaşılmasında yarar vardır. Yarışma yönergesinde, “Madde 9.1.1 uyarınca, beraberlik teklifi ile ilgili hamle sınırlaması getirilmemiştir.” söylemine yer verilmesi aslında durumu açıklamaya tek başına yeterlidir. Başka bir maddeye yer verilmesine, atıfta bulunulmasına gerek yoktur düşüncesindeyim. Asıl madde budur. Bu maddeye göre ya “şu sayıda hamleden önce beraberlik önerilemez” denilecektir ya da, yönergede değinildiği gibi, sınırlama getirilmediğine yer verilecektir. Değinilen asıl tema bir hamle sınırlamasının olmadığıdır. Bu anlatımda oyuncular, madde 5.2.3’te yer verilen hükme göre, en az birer hamle yaptıktan sonra aralarında anlaşarak beraberlik yapabileceklerdir. Konuya ilişkin ayrıntılı uygulama önerisine sitemizde daha önce yar verilmişti. Kayıt kontrol işleminin temel yararı, başvurduğu halde katılmaktan vaz geçen oyuncuların saptanmasına yöneliktir. FIDE Yarışma Kuralları bu ve benzer durumları, uygulamaları düzenler. Benzer kuralların yer aldığı ‘Yarışma Kuralları’ kitapçığı meraklısı için daha önce yayınlanmıştı. Bireysel veya takım turnuvalarına katılmak için başvuran oyuncuların, birinci tur öncesi eşlendirme yapılmadan önce yoklamaları yapılır. Bu işlem organizasyon yöneticisiyle birlikte başhakem tarafından planlanan bir düzende gerçekleştirilir. Yoklamada bulunmayan oyuncular eşlendirmeye alınmaz. Yarışmaya başvurmamış oyuncular kayıt kontrol süresi sonunda eşlendirmeye alınmaz. Hakeme, yönergeyle verilen eşlendirmeye sonradan alma yetkisi doğru anlaşılmalıdır. Bu yetki prensibi yine FIDE Yarışma Kurallarının eseridir. Oyuncuların ‘Geç Girişleri’ yönergede düzenlenir. Verilen yetkinin nasıl kullanılacağı, hangi ilkelerin gözetileceği ve bu yetkinin kaç tur için verildiğine yönergede yer verilmelidir. Ancak dikkat çekmek istediğim bir durum vardır. Kurallar sözü edilen uygulamanın her ayrıntısını açıklamaktadır. O nedenle kayıt kontrol süresi ve sonrasındaki uygulamaların kişilere göre değişmeyeceği, farklı uygulamaların olamayacağını belirtmeliyim. Benim de izlediğim, sosyal ortamlarda değinilen eleştiride olduğu gibi, kayıt kontrol süresi içinde yarışma yerinde hazır olmayan bir GM unvanlı oyuncu ya olağan biçimde eşlendirmeye alınır ya da yarışmadan çıkartılır. Bunun başka bir tercihi ve açıklaması yoktur. Atıfta bulunduğum FIDE Yarışma Kuralları böyle söyler çünkü. Örnek olay senaryosu ‘Eşlendirmeye Geç Girince’ başlıklı makalede benzer konuya değinilmişti. Yine hakemlere verilen eşlendirme sistemini değiştirme veya tur sayısını artırma- azaltma yetkisi de doğru anlaşılmalı ve uygulanmalıdır görüşündeyim. Olası bu durumlar katılan oyuncu sayısı gözetilerek teknik toplantı öncesi hesaplanır ve toplantıda katılımcılara duyurulur. Toplantıda saptanmaz. 11 Şubat 2018 IA&IO Tahsin AKTAR |
1080 kez okundu |
Yorumlar |
| Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
